Zakendoen met Duitsland

---

Duitsland is de belangrijkste handelspartner van Nederland. Volgende stap in de relatie is die van sterke innovatiepartner. Duitsers houden van de innovatieve en creatieve oplossingen die Nederlandse ondernemers bieden. Zo vormen Duitse degelijkheid en Nederlandse kennis een goede combinatie. De Duitse overheid zet met haar economisch stimuleringspakket sterk in op duurzame mobiliteit. Daarnaast liggen er kansen op het vlak van digitalisering en gezondheid.

De stabiele economische situatie, omvang van de afzetmarkt en ligging maken dat veel Nederlandse ondernemers al actief zijn op de Duitse markt. In dit artikel lees je over de zakelijke kansen die Duitsland biedt en welke regels je tegenkomt als je goederen en diensten importeert of exporteert.

CORONA

Duitsland neemt andere maatregelen in de coronacrisis dan Nederland. Meer over maatregelen, financiële steun en grenscontroles lees je in de wegwijzer voor ondernemers in de grensstreek. Veelgestelde vragen over het coronavirus in Duitsland beantwoordt RVO.

Innovatiepact

Op 21 januari 2021 hebben Nederland en Duitsland een innovatiepact ondertekend. Dit pact beoogt een intensievere samenwerking tussen de overheid en het bedrijfsleven van beide landen op het gebied van een innovatieve en duurzame industrie.

Wederzijdse handel

Van oudsher staat Duitsland bekend als industrieland met sectoren als automotive en machines. Door de jaren heen groeide de dienstensector, zoals zakelijke dienstverlening, logistiek en telecom. In 2018 maakte de dienstverlening in Duitsland 69% van de economie uit. In Nederland was dit 78% (bron: CBS).

In 2019 exporteerden Nederlandse ondernemers goederen ter waarde van ruim 114 miljard euro naar Duitse afnemers. Dit waren vooral elektrische apparaten, toestellen voor telecommunicatie, groente en fruit. Belangrijkste importproducten uit Duitsland waren voertuigen voor wegvervoer, elektrische apparaten, machines, medicinale en farmaceutische producten. De totale import uit Duitsland bedroeg in 2019 ruim 78 miljard euro. Bekijk de belangrijkste cijfers over de Nederlands-Duitse handel.

Kansrijke sectoren

Met ruim 83 miljoen inwoners is de Duitse economie de grootste van Europa. Er liggen kansen voor Nederlandse ondernemers door de hoge welvaart en omdat we buren zijn. Duitsland is uitgestrekt. De regio Noordrijn-Westfalen is alleen al zo groot als Nederland. Focus daarom op de regio met de beste kansen voor je product of dienst. Kansen liggen onder andere in de sectoren ICT, duurzame mobiliteit, windenergie, transport, digitalisering landbouw, gezondheid en zorg.

Contacten leggen

Duitsers hebben het liefst contact met lokale zakenpartners of bedrijven. Duits personeel aanstellen of inhuren vergemakkelijkt het zakendoen. Daarnaast kun je een lokale distributeur of handelsagent aanstellen, verkopen via een webshop of lokaal een eigen vestiging oprichten. Waarvoor je ook kiest, zorg dat je Nederlandse bedrijf een aantrekkelijke uitstraling heeft. Dit doe je met een Duits telefoonnummer, Duitstalige website en Duits verkoopmateriaal zoals brochures.

Beursland Duitsland

Duitsland is beursland nummer 1 in Europa en staat bekend om haar vaktechnische beurzen voor vrijwel alle sectoren. Door een bezoek aan een lokale vakbeurs krijg je snel inzicht in de Duitse markt. Je legt hier je eerste zakelijke contacten en bouwt zo een netwerk op. In de AUMA Trade Fair-database staat een overzicht van de lokale (digitale) beurzen en tentoonstellingen.

Ondersteuning

Verschillende organisaties ondersteunen je bij je zoektocht naar geschikte partners, al dan niet tegen betaling.

Enterprise Europe Network (EEN) vormt een professioneel netwerk van 600 organisaties in ruim 60 landen waaronder Duitsland. In de digitale databank van EEN staan profielen van Duitse bedrijven die op zoek zijn naar samenwerkingspartners.

RVO helpt bij het vinden van betrouwbare Duitse zakenpartners. Hiervoor maakt RVO gebruik van haar buitenlandnetwerk, waaronder ambassades en Netherlands Business Support Offices (NBSO’s). RVO maakt een overzicht van zakenpartners voor je op basis van je specifieke vragen en eisen. Ook een persoonlijke introductie is mogelijk.

Nederland heeft in Duitsland 3 NBSO’s, in Frankfurt, Hamburg en Stuttgart. Deze handelskantoren van de Nederlandse overheid helpen je bij het vinden van vertegenwoordigers, samenwerkingspartners, marktinformatie en informatie over lokale wet- en regelgeving. De medewerkers kennen de Duitse markt, spreken de taal en beschikken over een zakelijk netwerk.

Duitse kamers van koophandel helpen je verder bij het vinden en checken van de juiste contacten of de registratie van je nevenvestiging of filiaal.

Zakelijke cultuur

We zijn dan wel buren, toch is de Duitse zakelijke cultuur anders dan de Nederlandse. Een paar voorbeelden: Duitsers zijn formeler en werken vaak in bedrijven met duidelijke hiërarchische verhoudingen. Gebruik bij je eerste contact geen voornamen en steek de onderhandelingen op het juiste niveau in. Acquisitie bij medewerkers die geen beslissingen mogen nemen brengt je niet verder. Investeer tijd in je zakelijke relaties en bouw zo wederzijds vertrouwen op. Duitsers houden van specialisten. Wees trots op je specialisme en laat dit tijdens een gesprek duidelijk blijken. En straal degelijkheid en kwaliteit uit. Zo zijn er nog meer do’s en don’ts.

Afspraken schriftelijk vastleggen

Leg afspraken met je Duitse partners schriftelijk vast. Een Duitser houdt zich aan de gemaakte afspraken en verwacht dit ook van zijn zakelijke partner. Betrouwbaar zijn helpt je bij het zakendoen. Laat je contract beoordelen door een jurist met kennis van het Duitse recht. Schakel voor het vertalen van juridische documenten een beëdigd vertaler in.

Bij een eenmalige koop of levering kun je afspraken ook in een offerte vastleggen. Naast prijzen en de gewenste manier van betalen leg je ook voorwaarden vast. Daarnaast spreek je af wie het transport betaalt en regelt. Bespreek met elkaar onder welke Incoterm® de levering plaatsvindt en neem deze op in je offerte of contract. Gebruik bijvoorbeeld deze modelcontracten. Voorkom problemen en vraag je Duitse partner om een schriftelijk akkoord op je offerte of algemene voorwaarden.

In Duitsland geldt voor een offerte dezelfde verplichte informatie als voor andere zakelijke correspondentie. Op de website van evofenedex lees je hoe je juridische verrassing voorkomt bij transacties in Duitsland.

Goederen exporteren

Je hebt een zakelijke deal gesloten en exporteert je product naar Duitsland. Binnen de EU zijn geen fysieke grenzen, de EU is een zogeheten interne markt met vrij verkeer van goederen. Je doet geen uitvoeraangifte en je klant betaalt geen invoerrechten. Je Duitse klant draagt de btw af. Dit kan alleen wanneer beide partijen een geldig btw-identificatienummer hebben. Wanneer je Duitse klant geen btw-id heeft, factureer je met Nederlandse btw.

Wanneer je accijnsgoederen exporteert, draagt je Duitse klant accijns af. Voor de btw-heffing over accijnsgoederen gelden afwijkende regels. De Duitse douane vertelt je meer over accijns en andere verbruiksbelastingen.

Wetten en regels voor producten

Omdat Nederland en Duitsland EU-landen zijn is de wet- en regelgeving voor producten deels gelijk. Een paar afwijkingen:

Het ‘Produktsicherheitsgesetz’ (ProdSG). Deze productveiligheidswet zorgt voor gelijkvormige veiligheidsnormen voor (consumenten)producten. Daarnaast zijn hierin specifieke etiketteringseisen opgenomen voor het opsporen van producten en de aanbieder ervan.

Product- of garantie-eisen kunnen afwijken. Duitsland eist bijvoorbeeld zwaardere kwaliteitsbewijzen voor installatietechniek en ICT met de DIN-norm (Deutsches Institut für Normung). In Nederland heb je voldoende aan de NEN-norm (NEderlandse Norm). Wanneer je hetzelfde product in Duitsland wilt verkopen, moet dit naast de NEN- ook de DIN-norm hebben.

Houd rekening met productaansprakelijkheid. Als producent ben je aansprakelijk voor schade, veroorzaakt door een gebrek van jouw product. Dit geldt ook als je geïmporteerde producten verkoopt binnen de EU. Bij productaansprakelijkheid ziet de wet een importeur als producent. Wet- en regelgeving per dienst of product is vastgelegd in het IXPOS, ‘The German Business Portal’. Je kunt voor meer informatie contact opnemen met het Duitse Product Contact Point.

Wanneer je verpakte producten op de Duitse markt brengt, gelden er andere verplichtingen rondom de terugname van verpakking dan je in Nederland gewend bent. De Duitse verpakkingswetgeving ‘VerpackGesetz’ (VerpackG) schrijft een verplichte terugname van verpakkingen voor. De eerste partij in de keten, die de producten inclusief verpakking op de Duitse markt brengt, moet ook de verpakking terugnemen. Dit is de zogeheten ‘Erstinverkehrbringer’.

Goederen importeren

Goederen die je koopt van ondernemers uit andere EU-landen zijn voor de btw meestal belast in Nederland. Een invoeraangifte is niet nodig en je betaalt geen invoerrechten. Van je Duitse leverancier ontvang je in de meeste gevallen een factuur met 0% btw. De verschuldigde btw bereken je zelf en geef je op in je btw-aangifte.

Europese wetten en regels

Wanneer je producten uit Duitsland importeert, zijn deze producten vaak al goedgekeurd voor gebruik in andere Europese landen zoals Nederland. Alleen bij uitzondering mag de Nederlandse overheid een Duits product verbieden.

Dienstverlening

Een Nederlandse dienstverlener mag zijn diensten ook in Duitsland aanbieden. Dit kan zonder lokale vestiging. Net als in Nederland mag je in Duitsland niet alle beroepen vrij uitvoeren. Duitsland kent veel beschermde beroepen, waarvoor je een diploma nodig hebt om jezelf zo te mogen noemen.

Vergunningsplicht

Bij het uitvoeren van werkzaamheden in bijvoorbeeld de bouw stelt Duitsland eisen aan je vakbekwaamheid. Ga na of dit ook voor jouw branche geldt. Op de site van het ‘Zentralverband des Deutschen Handwerks (ZDH)’ vind je een actueel overzicht van vergunningsplichtige beroepen. Met een EU-verklaring van KVK toon je aan dat Nederlandse diploma’s en daarmee je vakbekwaamheid overeenkomen met de verplichtingen in Duitsland.

Arbeidswetgeving

Wanneer jij of een medewerker tijdelijk in Duitsland aan de slag gaat, controleer dan vooraf of je dit digitaal moet melden bij de ‘Finanzkontrolle Schwarzarbeit’ van de Duitse douane. Bij het verrichten van werkzaamheden op Duits grondgebied geldt de Duitse arbeidswetgeving, het ‘Arbeitnehmer-Entsendegesetz’ (AEntG). Je houdt je hierbij aan Duitse regels voor onder meer minimumlonen, minimum aantal betaalde vakantiedagen en voorwaarden voor gezondheid, veiligheid en hygiëne op het werk. In Duitsland vindt, vooral op bouwlocaties, actieve controle plaats.

Sociale zekerheid

Om aan te tonen dat je sociaal verzekerd bent in Nederland, vraag je bij de Sociale Verzekeringsbank een A1/certificate of coverage aan. Je betaalt in Duitsland dan geen sociale premies.

Belastingen

Of je btw in rekening moet brengen aan je Duitse klant hangt af van het soort klant aan wie je de dienst verleent. Bij dienstverlening aan een particulier breng je meestal Nederlandse btw in rekening. Wanneer je opdrachtgever een bedrijf is, breng je geen btw in rekening. Je verlegt deze naar je afnemer. Je Duitse klant berekent in dat geval zelf de btw en geeft deze lokaal aan.

Werkt jouw werknemer in een periode van 12 maanden meer dan 183 dagen per jaar in Duitsland? En verricht hij deze werkzaamheden vanuit jouw vaste inrichting in Duitsland? Dan betaalt hij inkomstenbelasting in Duitsland vanaf de eerste dag dat hij in Duitsland werkt. Dit is geregeld in de 183-dagenregeling.

Fiscaal vertegenwoordiger

Het begrip fiscaal vertegenwoordiger zoals we dat in Nederland kennen, bestaat niet in Duitsland. Als je voor lokale verkopen of dienstverlening een Duits btw-nummer nodig hebt, vraag je dit zelf aan bij het belastingkantoor in Kleef. Wel kun je een fiscaal agent in Duitsland aanwijzen. Deze agent kan namens jou een btw-nummer aanvragen en al jouw btw-verplichtingen in Duitsland vervullen. Dit is bijvoorbeeld een accountant of boekhouder met een vestiging in Duitsland.

Dit artikel is oorspronkelijk door de KVK gepubliceerd. Lees verder ook de landenpagina over Duitsland op RVO.nl.